In een recent gepubliceerd Visiepaper Gemeenten, met als titel ‘Publieke waarde creëren door een bedrijfsmatig fundament’, komt BDO tot een aantal voor gemeenten zeer belangrijke constateringen. Duidelijk is dat de negatieve trend in de financiële positie van steeds meer gemeenten al een aantal jaren gaande is. Veel gemeenten zullen moeilijke en vaak pijnlijke keuzes moeten gaan maken bij de besteding van hun middelen in de komende jaren.
In de publicatie komt de accountantsorganisatie tot een aantal conclusies en aanbevelingen die wij van harte onderschrijven, te weten:
Gemeenten werken met publieke middelen, waarvan de besteding kritisch wordt beoordeeld. Daarom is het noodzakelijk dat ze hun financiële huishouding goed op orde hebben. Dat geldt ook voor het integraal financieel risicomanagement, dat bij gemeenten vaak versnipperd en ‘ad hoc’ is georganiseerd.
De ervaringen die afgelopen vijf jaar zijn opgedaan met de vertaling van de verplichtingen in het Besluit begroting en verantwoording (BBV) voor het opnemen financiële kengetallen en een meerjarige balansprognose, hebben geleid tot een toenemend besef van de noodzaak voor integraal financieel risicomanagement.
Het is, vinden wij, de hoogste tijd voor het integreren van twee parallelle werkelijkheden bij gemeenten: de ‘werkelijkheid van de baten en lasten’ en de ‘werkelijkheid van de kasstromen’. Kasstromen vormen de basis van ieder bedrijf of organisatie, ook voor gemeenten. De echte reden dat een bedrijf of organisatie op langere termijn blijft bestaan, is dat de inkomsten minimaal voldoende zijn om de uitgaven te kunnen betalen. Daarin ligt tegelijk de sleutel tot het realiseren van een op langere termijn structureel sluitende begroting. Een kwalitatief goede, actueel gehouden liquiditeitsprognose blijkt in de praktijk een uitstekende thermometer en ‘early warning system’ voor het realiseren van een duurzaam financieel evenwicht en daarmee structureel houdbare gemeentefinanciën1.
Het centraal stellen van een sluitende begroting en de voortdurende focus op baten en lasten leidt de aandacht af van de andere kant van dezelfde munt: de kasstromen. Niet alle baten zijn inkomsten en niet alle lasten zijn uitgaven. Welbeschouwd leiden inkomsten tot baten en uitgaven tot lasten, en niet andersom. Dat geeft een wezenlijk ander perspectief op de financiële positie van gemeenten.
Afgelopen september is door de Commissie BBV een zeer relevante belangrijke aanvullende notitie gepubliceerd: Meerjarig Financieel inzicht voor de raad (De samenhang tussen beleid en kengetallen – Hoe krijg je inzicht in de financiële positie en de financiële ruimte?). Daarin staat onder andere:
Bron: Notitie Meerjarig Financieel inzicht voor de raad, Commissie BBV, september 2020
Er is geen verschil tussen de informatie die de gemeenteraad nodig heeft om echt inzicht te krijgen in de ontwikkeling van de integrale financiële positie van een gemeente, en de informatie die het college van B&W en de ambtelijke organisatie nodig heeft om tot een analyse voor het realiseren van voor het realiseren van duurzaam financieel evenwicht en daarmee structureel houdbare gemeentefinanciën te komen.
Een integrale analyse van de ontwikkeling van de financiële positie is voor veel gemeenten een nog te ontdekken en te ontginnen terrein. Gemeenten kunnen gelukkig leren van de ervaringen in andere (semi)publieke sectoren met vergelijkbare financiële uitdagingen (zoals woningcorporaties en zorginstellingen).
Afgelopen jaren hebben we een groeiend aantal gemeenten hierover geadviseerd. Een integrale analyse van de ontwikkeling van de financiële positie waarbij alle relevante elementen in onderlinge samenhang betrokken zal leiden tot beter inzicht in de mogelijke ontwikkeling van de eigen financiële toekomst. En daarmee tot betere kwaliteit van de besluitvorming.
Wilt u meer weten? Neem dan contact op met Hans Visser via +31 35 692 89 89.
Interesse in andere artikelen over de financiële positie van gemeenten? > Klik hier.
1 Zie bijdrage aan de nieuwsbrief van Juni 2017: ‘Structureel houdbare gemeentefinanciën – de tijd is rijp voor integratie van twee parallelle werkelijkheden tot één nieuwe realiteit’.
2021 © Zanders. All Rights Reserved. Cookie Policy | Privacy Policy | Terms of Service
Managed by Sluijmer Multimedia and hosted by True.